آیا می‌دانید نقش مهندس پوشاک در تولید محصول نهایی چیست؟

نقش و اهمیت مهندسی بر کسب پوشیده نیست، اما  چرا مهندسی تولید پوشاک اهمیت دارد؟

تولید، فرآیند افزودن ارزش است. به معنای دیگر، روندی است که برای تبدیل مجموعه‌­ای از عناصر مانند افراد، ماشین­‌آلات، سرمایه، اطلاعات و انرژی به مجموعه­‌ای از سایر عناصر مانند محصولات یا خدمات نهایی استفاده می‌­شود. در صورتیکه در یک سازمان فعالیت­‌ها طبق استانداردهای سازمان انجام نشوند، اشتباهات زیادی رخ خواهد داد. از این جهت مهندسی کمک می­‌کند تا فعالیت­‌ها استانداردسازی شوند. مزایای مهندسی شامل مواردی از قبیل ساده‌­سازی کار، افزایش بهره‌­وری، افزایش سود و افزایش درآمد می­‌باشد.

با توجه به آنچه در خصوص اهمیت مهندسی ذکر شد، صنایع نساجی که مهم‌ترین کاربرد آن تولید پوشاک است نیز به مهندسی نیاز دارند. مهندسی نساجی شامل گرایش‌های مهندسی فناوری نساجی، مهندسی شیمی نساجی، مهندسی پوشاک و مهندسی الیاف می‌باشد.

مهندسی تولید پوشاک

فرآیند تولید پوشاک و البسه از کارخانجات تولید­کننده پوشاک شروع شده و تا عرضه محصولات و ارائه آن­ها به بازار تداوم می‌یابد. از تولید تا توزیع، متخصصین پوشاک این چرخه را مدیریت می‌­کنند. بنابراین صنعت پوشاک، همواره به متخصصان و مشاوره آنها برای مدیریت جنبه­‌های تکنیکی این عرصه نیازمند است.

تولید پوشاک فرآیند تبدیل مواد خام به محصول نهایی است. فرآیند تولید پوشاک شامل مراحل متوالی و متفاوتی می‌­باشد. این مراحل عبارتند از طراحی، انتخاب پارچه، الگوسازی، سایزبندی، چیدمان الگو، پهن کردن پارچه، برش، دوخت، تکمیل و شستشو.

وظایف مهندس تولید پوشاک

مهندس پوشاک با انواع نخ، تولید پارچه و فرآیند چاپ و رنگرزی سروکار دارد. مهندس پوشاک فعالیت‌­های متعددی را بر عهده دارد. برخی از این فعالیت‌ها عبارتند از:

• چیدمان خط تولید

مهندس پوشاک به طراحی، برنامه‌ریزی و زمانبندی خطوط تولید پوشاک می‌پردازد. او با توجه به نحوه دوخت هر نوع لباس، دستگاه‌ها را طوری زمانبندی می‌کند که از آنها حداکثر استفاده صورت گیرد. بهینه سازی چیدمان خط تولید ممکن است به صورت مستقیم باعث افزایش بهره‌وری، بالا رفتن تعداد کالاهای تولید شده و افزایش کارایی فضای کار شود.

• سامانه جریان تولید

  متخصص گرایش پوشاک باید بتواند خطوط تولید پوشاک را طراحی کرده و نحوه دوخت و اتصال قطعات لباس‌ها را تعیین کند. در تعیین زمانبندی و طراحی خط تولید هر نوع پوشاک باید طوری عمل کند که هیچ دستگاهی در هیچ زمانی بدون استفاده باقی نماند. هم‌چنین باید تعداد دستگاه‌های لازم و موجود برای دوخت هر قطعه از لباس را تعیین کند تا تولید به صورت یکنواخت و مداوم صورت گیرد.

• ماشین­‌ها و تنظیمات

  بازرسی، حفاظت و نظارت بر کار ماشین‌آلات، قطعات و تجهیزات بر عهده مهندس تولید پوشاک است.

• سامانه کنترل تولید 

  هدف از یک برنامه تولید، کنترل تولید و اطمینان از تحویل به موقع محصولات است. این طرح که توسط بخش برنامه‌ریزی تولید تهیه شده است، نیاز به هماهنگی لوازم جانبی پارچه‌، لباس نمونه‌، برش و سایر بخش‌ها دارد که این نیز رابطه معناداری با تولید دارد.

• بخش برش

  برش مناسب سهم زیادی در استاندارد بودن و کارآیی عملیات‌ بعدی مثل فیوزینگ* و دوخت خواهد داشت. استفاده صحیح از تجهیزات برش عاملی است که تأثیر بسزایی در کیفیت اجزای برش خورده دارد.

^* عملیات فیوزینگ عملیاتی است که به منظور اتصال لایی چسب‌­دار به پارچه مورد استفاده قرار می‌گیرد. فیوزینگ نقش قابل توجهی در کیفیت پوشاک بر عهده دارد.

• کنترل کیفیت

  این عمل به معنی تطبیق شرایط کیفی و کمی مواد اولیه با محصولات مورد تقاضا و برنامه‌ریزی تولید از نظر کیفی و کمی می‌باشد. در حوزه تولید پوشاک، کیفیت محصول نهایی، طبق کیفیت و استانداردهای الیاف، نخ، ساختار پارچه، ثبات رنگی و محصول نهایی تکمیل شده ارزیابی می‌شود.

• توزیع 

  به معنای رساندن محصولات نهایی از تولیدکننده به شبکه فروش و یا مصرف‌کننده نهایی می‌باشد. این فرآیند شامل سیستم‌های حمل و نقل، انبارداری، کنترل موجودی، تأمین مواد، بررسی اجرای سفارشات، آنالیز مکان‌های تولید، بسته‌بندی، تحلیل داده‌ها و ایجاد یک شبکه از مشتریان و تأمین‌کنندگان می‌باشد.

• ایمنی کارخانه 

  در محیط‌های صنعتی با وجود ماشین‌آلات و ابزار فراوان، خطرات گوناگونی وجود دارد. ایمنی به مجموعه تدابیر، اصول و مقرراتی گفته می‌شود که با به کار گرفتن آن‌ها می‌توان نیروی انسانی و سرمایه را در برابر خطرات گوناگون محیطی به گونه‌ای مؤثر محافظت کرد.

• نگهداری 

• تجهیزاتی که جهت تولید پوشاک استفاده می‌شوند به مرور زمان مستهلک می‌شوند. لذا لازم است تا سرویس و نگهداری دوره‌ای برای این تجهیزات انجام گیرد. این کار نیز از وظایف مهندس پوشاک است. در واقع حتی اگر مهندس پوشاک تخصص دقیق برای سرویس و نگه‌داری تجهیزات تخصصی را نداشته باشد، لازم است تا بر این عملیات نظارت داشته باشد.

علاوه بر تمامی مسئولیت‌هایی که ذکر شد، مهندس تولید پوشاک می‌بایست بر مسائلی از قبیل بازاریابی، فروش و ارتباط با مشتریان نیز تسلط کافی داشته باشد. تسلط یک مهندس پوشاک بر نرم‌افزارهای جدید طراحی و استفاده از آنها در راه‌­اندازی خط تولید می‌­تواند بسیار مؤثر واقع شود.

به منظور ایجاد تفکر مهندسی در صنعت پوشاک، اجرای مناسب تکنیک‌های مهندسی الزامی می‌باشد. مهندسین پوشاک می‌توانند نقش موثری در پیشرفت و ارتقا کیفیت، خلاقیت، افزایش بهره‌وری و بهبود مستمر در واحد‌های تولید پوشاک داشته باشند. لذا به کارگیری این نیروی متخصص برای تمامی واحد‌های تولید پوشاک پیشنهاد می‌شود.

منابع و مراجع

حمید رضا، برزیده. مدیریت و مهندسی در صنعت پوشاک. تهران: جنگل، جاودانه، 1399.

وی، رامش بابو. مهندسی صنایع در تولید پوشاک. مترجم عبدالحسین صادقی. انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر، 1393.

https://www.fibre2fashion.com/industry-article/3055/quality-systems-for-garment-manufacture

/https://www.textileschool.com/193/garment-production-process