9 روش چیدمان در خط تولید پوشاک و ایستگاه‌های کاری

از فرایندهای اصلی در صنعت مد و پوشاک، فرایند دوخت و تولید است. خط تولید پوشاک در سیستم تولید پوشاک، ایستگاه‌های کاری متفاوتی از جمله ایستگاه انواع چرخ‌خیاطی، تجهیزات برش، پرس و لوازم دیگر با توجه به نوع نیاز در توالی فرآیند، در یک خط قرارگرفته‌اند. باندل‌های خروجی لباس در انتهای یک خط جمع‌آوری شده، از یک ایستگاه کاری به ایستگاه دیگر منتقل می‌شوند. در نهایت لباس‌های دوخته شده از خط خارج می‌شوند.

می‌دانیم که عملیات اصلی در تولید صنعتی پوشاک شامل الگوسازی، برش، دوخت، پرس و تکمیل است. با این حال بحث چیدمان خط تولید پوشاک متفاوت از جریان و سیستم اصلی تولید است. انتخاب بهترین چیدمان خط تولید پوشاک وابسته به محصول، فضای کاری، سیاست‌های شرکت و ظرفیت‌ نیروی انسانی است. هر طرح از چیدمان، ویژگی های عملیاتی خاص خود را دارد. فلسفه اصلی چیدمان هر خط تولید، ترتیب جابجایی مواد است. هر شرکت‌ بسته به نیاز خود، می‌تواند نحوه چیدمان خطوط را ترکیب و یا تنها از یک نحوه چیدمان بهره ببرند.

چیدمان خط تولید پوشاک:

چیدمان خط تولید پوشاک را می‌توان به عنوان نحوه‌ی قرارگیری ایستگاه‌های کاری که در یک خط یا ردیف قرارگرفته و تماما بر روی یک دوخت مشابه کار می‌کنند، تعریف کرد. هدف از ایجاد چیدمان در خط تولید پوشاک، استقرار منطقی تجهیزات است.  به واسطه این استقرار منطقی، جریان باندل‌ها و دسته‌های دوخته‌شده با بالاترین راندمان، به خروجی مطلوب می‌رسند. در اکثر مواقع، تغییر زیادی در نحوه چیدمان خطوط تولید اعمال نمی‌شود مگر آنکه قرار بر ایجاد تغییر در سیستم تولید یا نوع خروجی باشد.

چیدمان خط تولید پوشاک و نحوه جریان باندل‌ها در خط، انواع مختلفی دارد. بسته به سفارش‌های آتی، مهندسین پوشاک یا مهندسین صنایع باید چیدمان خط تولید پوشاک را متناسب با سفارش آماده سازند. یک خط تولید شامل انواع مختلف ایستگاه بوده و هر ایستگاه برای یک کار مشخص طراحی شده‌است.

از موارد امکان‌پذیر در حین چیدمان خط تولید پوشاک، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ممکن است لازم باشد بیش از یک ایستگاه کاری برای یک عملیات اختصاص یابد.
• ممکن است لازم باشد از یک دستگاه (ایستگاه کاری) برای بیش از یک عملیات استفاده شود.
• ممکن است لازم باشد باندل‌ها یا اجزای لباس در چندین ایستگاه کاری برداشت شوند.

علل اصلی انجام چیدمان خط تولید پوشاک 

• چیدمان صحیح به سرپرست هر خط کمک می‌کند تا در کمترین زمان، خط را برای یک سفارش جدید تنظیم کند.
• از نوع چیدمان خط تولید پوشاک می‌توان نیاز دقیق ماشین‌آلات و تجهیزات هر خط و ردیف را بهتر دریافت کرده و بنابراین تیم تولید می‌تواند آمادگی بهتری داشته باشد.
• با انجام صحیح چیدمان خط، می‌توان یک طرح‌واره دقیق از خط تولید تهیه نمود. که با استفاده از این طرح‌واره می‌توان زمان تغییر شکل چیدمان بعدی را به حداقل کاهش داد.

در صورتی که یک کارخانه همیشه محصول یکسانی را تولید کند، باز هم بسته به تغییر در طراحی محصول، باید چیدمان خط را تغییر دهد. در چنین مواردی ممکن است کارخانه به حداقل تغییر در تنظیمات چرخ خیاطی، ماشین‌آلات و یا ایستگاه‌های کاری نیاز داشته باشد.

میدانیم گزینه‌های متعددی برای چیدمان خط تولید پوشاک وجود دارد. با این حال اکثر تولیدکنندگان پوشاک به منظور صرفه‌جویی در فضا و استفاده حداکثری از فضای حداقلی، با خطوط مستقیم که میز مرکزی بین دو ردیف ماشین‌ها قرار دارند راحت‌تر هستند. اما چیدمان در خط مستقیم بسیار محدود است. سرعت بسیار پایینی داشته و هر ایستگاه تکمیل کننده کار ایستگاه قبلی است. این نوع چیدمان فضای کاری کمی اشغال میکند اما اصلا گزینه مناسبی نیست.

انواع نحوه چیدمان

• چیدمان خط تولید پوشاک با استفاده از میز مرکزی

در این چیدمان از خط تولید پوشاک، یک میز در بین دو ردیف چرخ خیاطی قرار گرفته که به میز مرکزی شناخته می‌شود. قرارگیری چرخ ‌ها در دو طرف این میز یا نحوه نشستن و درگیری اپراتورها با میز می‌تواند متفاوت باشد. در ادامه برخی از این مدل‌ها را بررسی می‌کنیم.

1. طرح 1:

-قرارگیری تمام اپراتورها رو به یک سمت

در این شکل از چیدمان تمامی اپراتورها در ایستگاه‌های کاری رو به یک جهت و رو‌به‌روی میز مقابل خود نشسته، باندل‌ها را از میز مرکزی برداشته و پس از دوخت مجددا باندل‌ها را روی میز مرکزی قرار می‌دهند. همچنین اپراتور مخصوص میز مرکزی، دسته‌ها را جمع‌آوری و به ایستگاه بعدی انتقال می‌دهد.

2. طرح 2:

-قرارگیری اپراتورها رو‌به‌روی هم:

چیدمان ماشین‌آلات مشابه طرح (1) است. با این تفاوت که در این شکل از چیدمان خط تولید پوشاک، میز مرکزی در سمت چپ تمامی اپراتورها قرار داشته و حرکت دسته‌ها، مطابق تصویر U شکل می‌باشد. در این حالت برداشتن باندل‌ها و یا جمع‌آوری دسته‌های دوخته‌شده از سمت چپ راحت‌تر بوده و این نوع چیدمان راندمان مناسب‌تری نسبت به طرح(1) خواهد داشت.

3. طرح 3:

طرح چیدمان خط تولید پوشاک زیر مشابه چیدمان طرح (1) است. تنها تفاوت این است که اپراتورها برای برداشتن و جمع‌آوری باندل‌ها به‌طور یک‌در‌میان قرارگرفته‌ و میزها رو‌به‌روی همدیگر نیستند. فضای برداشتن باندل‌ها برای هر اپراتور به‌صورت مجزا است. بنابراین هر اپراتور فضای باز و مناسب خود را خواهد داشت. در این طرح، از میز حداکثر استفاده صورت گرفته که صرفه‌جویی از فضای میز را به حداقل رسانده و راندمان را پایین خواهد آورد.

4. طرح 4:

چیدمان خط طبق این طرح، ارتقا یافته طرح شماره (3) است. با این تفاوت که حرکت باندل‌ها و نحوه نشستن اپراتورها مشابه طرح شماره (2) بوده و اپراتورها رو‌به‌روی یکدیگر قرار دارند. همچنین حرکت دسته‌ها به صورت چرخشی یا U شکل است. در این نوع چیدمان خط تولید پوشاک علاوه بر وجود تمام مزیت‌های طرح 2، راندمان بالای استفاده از میز مرکزی و صرفه‌جویی در آن مطرح است.

برخی از معایب رایج وجود میز مرکزی در چیدمان خط تولید پوشاک عبارتند از:

• غیرقابل تغییر بودن نحوه چیدمان در این حالت
• با مشکل مواجه شدن ایستگاه‌هایی که بیش از یک عملیات خواهند داشت
• سخت بودن ایجاد تغییر در ابعاد میز مرکزی
• فضای عمودی کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

• چیدمان خط تولید پوشاک با قرار گیری زاویه‌دار اپراتورها نسبت به میز مرکزی

1. طرح 5:

در این طرح ایستگاه‌ها و اپراتورها نه در زاویه قائم نسبت به میز مرکزی، بلکه در یک زاویه نامعلوم نسبت به میز قرار دارند. همچنین در صورت داشتن زاویه با میز مرکزی، محل قراردهی دسته‌های خروجی یک اپراتور، محل برداشت دسته‌های اپراتور بعدی خواهد بود. از آنجایی که ماشین‌ها به صورت زاویه دار هستند، ایستگاه‌ها یک فضای مثلثی اضافی در سمت چپ پیدا کرده که برای دوخت قطعات بزرگ‌تر مفید است. معمولاً زاویه تشکیل شده بین °105 تا 120° حفظ می‌شود. با این حال با افزایش زاویه، فضای در دسترس در سمت چپ اپراتورها بیشتر خواهد بود.

در این نوع چیدمان بدون نظم، مزایای ناملموس زیادی مانند غیر یکنواخت بودن شرایط، خستگی کمتر، مانع دید کمتر را برای اپراتور خواهد داشت. همچنین دسترسی اپراتورها به چرخ خیاطی نسبتاً بهتر است چرا که فضای آزاد بیشتری در پشت میز چرخ در دسترس است.

 

2. طرح 6:

این طرح، نوع تغییر یافته طرح (5) است و در آن ماشین‌ها به طور یک‌در‌میان قرار می‌گیرند تا سبب کاهش بی‌نظمی و جاگیری کمتر شوند. تمام ویژگی های دیگر طرح(5) در اینجا قابل دستیابی است.

 

 

این نوع چیدمان زاویه‌دار به دلیل مشکلات مختلف مانند سختی در چیدمان ماشین‌ها، عدم زاویه مشخص، ایجاد فضای مثلثی اضافه با میز مرکزی و همچنین مصرف بسیار زیاد مواد و نیروی کار، در صنعت معمولاً مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. گزینه بهتر این است که در میز دوخت یک زائده مثلثی ایجاد کرده تا میز مرکزی صاف و مستطیلی باشد. در صورت اجرا، می‌تواند مزایای بیشتری نسبت به طرح شماره (2) داشته باشند.

• چیدمان خط تولید پوشاک بدون استفاده از میز مرکزی و چیدمان ایستگاه‌ها در یک ردیف

1. طرح 7 ، 8 و 9:

در این چیدمان از هیچ میز مرکزی برای جابجایی مواد استفاده نشده‌است. در عوض، لباس‌های دوخت شده بر روی چوب لباسی، سبد یا چرخ دستی نگهداری و جمع‌آوری می‌شوند. هیچ طرح استانداردی برای اندازه متغیر سطل و چرخ دستی وجود ندارد. در تصاویر زیر انواع مختلف این شکل از چیدمان خط تولید پوشاک ارائه شده است.

مطابق شکل سطل سمت چپ اپراتور(رنگ آبی) به‌منظور برداشتن دسته‌ها و سطل در پشت محل چرخ( رنگ نارنجی)، به‌منظور دور انداختن ضایعات است. در این روش خروجی‌های دسته‌بندی شده به صورت دستی توسط اپراتور جابجا نمی‌شوند. بلکه سطل ها توسط اپراتور بین ایستگاه‌های مختلف جابجا می‌شوند. سطل خروجی عملیات قبلی به عنوان سطل ورودی عملیات بعدی عمل می‌کند. سطل ها یا چرخ دستی ها را می توان به سادگی تعویض کرد.

 

 

سه نوع متفاوت اما شبیه به یکدیگر از چیدمان سطل یا چرخ دستی، سه طرح 7 ، 8 و 9 است.  طرح (8) سهولت در سیم کشی برق را به علت قرارگیری موتورهای هر دو ماشین در مجاورت یکدیگر ارائه می دهد. اما طرح (7) هیچ مزیت ملموسی ندارد. طرح (9) نیز برابر با وضعیت میز مرکزی است چرا که سطل‌های جمع‌آوری برای هر دو اپراتور با هم در مرکز خط چیدمان هستند.

قابل تذکر است که تمامی این روش‌های متفاوت چیدمان خط تولید پوشاک بایستی به‌طور کاملا آگاهانه و بر اساس مساحت موجود، نقاط دسترسی، منبع نور، جریان هوا و غیره مورد استفاده قرار گیرند.

مزایای چیدمان خط تولید پوشاک

• تضمین جریان روان و منظم باندل‌ها، دسته‌های دوخته‌شده و کالاهای نهایی
• فراهم‌سازی صرفه جویی در مواد و نیروی کار از طریق به حداقل رساندن ضایعات
• کاهش زمان پردازش بر روی باندل‌ها و دسته‌ها
• کاهش میزان جابجایی مواد
• نیروی کار کم هزینه و آموزش کمتر به نیروها
• نیاز به بازرسی کمتر

با توجه به اهمیت نوع طرح در چیدمان خط تولید پوشاک، چیدمان یک خط، نقش اصلی را در تولید ایفا می‌کند. همچنین راندمان یک خط تولید پوشاک وابسته به نحوه چیدمان ایستگاه‌های آن خط است. با بررسی انواع طرح‌های چیدمان، مشاهده می‌شود که در چیدمان یک خط تولید، وجود یک میز مرکزی به منظور قراردهی مواد ورودی یا برداشت دسته‌های خروجی هر ایستگاه، سبب افزایش راندمان کلی خط تولید خواهد شد.

با این حال، در نظرگیری و انتخاب هر کدام از طرح‌ها و نحوه چیدمان، وابسته به مساحت زمین، نقاط دسترسی، نوع برق‌کشی، جریان هوا و تهویه، منابع نوری و سایر زیر ساخت‌های زمین می‌باشد که بایستی مورد توجه قرار گیرد.

 

منابع 

https://www.onlineclothingstudy.com/2018/01/what-is-line-layout-in-garment-industry.html

https://apparelresources.com/business-news/manufacturing/basics-of-machine-layout-in-sewing-line/

http://gordanacolovic.blogspot.com/2014/12/layout-scheme.html

https://www.intechopen.com/chapters/18006

http://www.fmtvaranasi.edu.in/sites/default/files/Types%20of%20Plant%20layout.pdf